وقوع سونامی خورشیدی + تصاویر
دو ماهواره فضایی پس از انتشار نوعی ماده به درون فضا، فرایندی موسوم به «تخلیه جرم تاج خورشیدی» (CME)، وقوع سونامی را بر روی سطح خورشید مخابره کردند.
این سونامی متشکل از گاز یونیزهشده داغ و میدان مغناطیسی افزایشیافته، در هر ثانیه با سرعت 400 کیلومتر سطح خورشید را میپیماید.
تحلیل این موضوع امکان اندازهگیری میدان مغناطیسی را در نواحی آرام و به دور از CME فراهم میکند.
درک این میدان میتواند چگونگی اثرگذاری تخلیه جرم تاج خورشیدی بر زمین را پیشبینی کند.
با استفاده از دادههای Hinode، یکی از ماهوارههای رصدکننده خورشید، محققان شاید یک معمای 70 ساله را حل کرده باشند.
معمای موجود این پرسش را مطرح میکند که چرا تاج احاطهکننده خورشید بسیار داغتر از سطح آن است.
ماهواره ژاپنی «هینود» از سال 2006 در حال مطالعه خورشید بوده و در سال 2010 «رصدخانه پویای خورشیدی» (SDO) به آن ملحق شد.
هر دوی این ماهوارهها نور مافوق بنفش خورشید را مطالعه میکنند.
این رنگها قابل رویت نیستند اما واقعیتهایی در خصوص مواد شیمیایی تشکیلدهنده و شرایط بسیار سخت فیزیکی در نزدیکی سطح آشفته خورشید را در اختیار میگذارند.
دیوید لانگ از دانشگاه لندن و همکارانش، سرانجام آنچه را امواج EIT پس از یک CME خوانده میشود، شناسایی کردند.
مانند یک سونامی که از یک رویداد لرزهای آزاد میشود، امواج EIT، امواج شوکی هستند که حامل میدانهای مغناطیسی و پلاسمای یونیزهشده و داغ هستند.
این امواج بسیار فریبندهاند زیرا تا حدودی کمیاب و بسیار تصادفی هستند و دانشمندان باید در مکان و زمان مناسبی قرار گیرند تا آنها را رصد کنند. این امکان برای لانگ و همکارانش فراهم شده است.
ماهواره SDO قادر به گیراندازی نور مافوقبنفش ساطعشده به هنگام انتشار موج مزبور بود و تیم علمی توانست سرعت موج را حدود 400 کیلومتر در ثانیه و دمای تقریبی آن را بالغ بر یک میلیون درجه سانتیگراد برآورد کند.
همزمان ماهواره هینود هر 45 ثانیه یک بار، نقشهای با درجه تفکیکپذیری بالا از تراکم سطح خورشید را مخابره میکرد.
محققان حاضر با استفاده از دادههای این دو ماهواره توانستند شدت میدان مغناطیسی را در "تاج آرام" تعیین کنند. این امر اندازهگیری دشوار از خورشید در نوع خود به شمار میآید.
امواج مورد بحث از اهمیت بالایی برخوردار هستند زیرا با تخلیه جرم تاج خورشیدی که پلاسما را به سمت زمین گسلی میکند، مرتبط هستند.
این فرایند تخلیه میتوانند زمین را با ذرات متحرک دارای سرعت بالا شستوشو دهند.
این ذرات فعالیت ماهوارههای ارتباطی را مختل و حتی برق زمین را از بین میبرند و دانشمندان در تلاش برای پیشبینی اثرات نهایی آنها هستند.
مشاهدات بیشتر امواج EIT برای تعیین رابطه دقیق بین مشخصههای این امواج و ویژگیهای CME لازم است.
دمای هسته خورشید حدود 15 میلیون درجه سانتیگراد است اما دمای سطح آن کمتر از شش هزار درجه است، با این حال، تاج آن دارای دمایی بالغ بر یک میلیون درجه سانتیگراد است.
این موضوع که چگونه انرژی لازم برای نگهداشتن این دماها وارد تاج میشود، بیش از نیم قرن است که ذهن دانشمندان را به خود مشغول ساخته است.
ایده موجود این است که امواج انرژی مغناطیسی، از زیر سطح خورشید ناشی میشوند و انرژی را به درون تاج انباشت میکنند. اما آنچه نامشخص است این است که آیا انرژی طی این سفر از دست میرود یا خیر.
مشاهدات هینود از روزنه تاجی قطبی امکان تعیین این که چگونه انرژی از سطح به درون تاج میریزد، را فراهم کرده است.
مراحل وقوع سونامی خورشیدی
سونامی خورشیدی
سونامی خورشیدی
منبع : ایسنا