خداوند در قرآن سوره اسراء آیات 13 و 14 می فرماید: «و نخرج له یوم القیامة کتابا یلقیه منشورا»و بیرون می آوریم – یعنی چیزی وجود دارد و مخفی است، ظاهرش می کنیم – برای او در روز قیامت کتابی یعنی نوشته ای که آن نوشته را باز شده می بیند، یعنی مثل یک کتاب باز شده نه مثل یک کتاب بسته، کتابی که جلو چشمش باز است و دارد می خواند. بعد هم به او می گوییم: «اقرأ کتابک؛ کتاب خود را بخوان».
لیلة میلاد مسعود ولیّ حق رضاست
پارة جسم نبی چشم و چراغ مرتضاست
عالم آل رسول و زاده پاک بتول
رهبر ملک قدر فرماندة جیش قضاست
آیت‌الله عبدالله جوادی‌آملی در پاسخ به سوالی آثار معنوی تلاوت قرآن و انس با کلام الهی را بیان کرد.
آیا خواندن قرآن بدون فهم آیات فایده دارد؟
متن سوال و پاسخ این مرجع تقلید به آن به شرح زیر است:
آیا تلاوت قرآن در صورتی که انسان معنای آیات را نفهمد اثر و فایده‌ای دارد؟
قصص و نام دیگرش «موسی و فرعون»1 بیست و هشتمین سوره قرآن است که مکی و 88 آیه دارد.
از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله روایت شده است: اگر کسی سوره قصص را قرائت کند ده برابر تعداد کسانی که حضرت موسی علیه السلام را تصدیق یا تکذیب کرده اند به او حسنه داده می شود و تمامی فرشتگان آسمان و زمین در روز قیامت، به سود او شهادت می دهند که او راستگو و درستکار بوده است. 2
مردم! شما را به یاد آورى مرگ، سفارش مىکنم، از مرگ کمتر غفلت کنید، چگونه مرگ را فراموش مىکنید در حالى که او شما را فراموش نمىکند؟ و چگونه طمع مىورزید در حالى که به شما مهلت نمىدهد؟ مرگ گذشتگان براى عبرت شما کافى است، آنها را به گورشان حمل مىکردند، بى آن که بر مرکبى سوار باشند، آنان را در قبر فرود آوردند بى آن که خود فرود آیند.( نهج البلاغه ترجمه دشتی/ خطبه 188) و مرگ آینده دور یا نزدیکی است که در نهایت با آن مواجه خواهیم شد.
صبر جمیل در آیه پنج سوره معارج: «فَاصْبِرْ صَبْراً جَمیلا» به چه معنا است؟
پاسخ اجمالی
«صبر جمیل» به معناى «شکیبایى زیبا» است، و آن صبر و استقامتى است که برای خدا صورت گیرد و تداوم داشته باشد؛ یأس و ناامیدى به آن راه نیابد؛ و توأم با بی‌تابى، شکوه و آه و ناله نگردد. صبر جمیل؛ شکیبایى در برابر حوادث سخت و آزمایش‌های سنگینی است که نشانه شخصیت و وسعت روح آدمى است.
"نمل " به معنى مورچه است و نام بیست و هفتمین سوره قرآن مى باشد.نام این سوره از آیه 18 آن گرفته شده و پاره اى از موضوعات آن عبارتند از: معاد و حیات پس از مرگ، داستان پنج تن از پیامبران الهى، داستان حضرت سلیمان(ع) و ملکه سبأ، سخن گفتن پرنده اى چون هدهد با حضرت سلیمان(ع) و سخن گفتن حشراتى چون مورچه. این سوره 93 آیه داشته و د رمکه نازل شده و قبل از سوره شعراء قرار دارد.
"شما نیز خدای یگانه ای را که من مى پرستم، نخواهید پرستید" ترجمه آیه ای است که دو بار در سوره کافرون تکرار شده است.
آیات سوره کافرون بر محور نفی بت پرستی و شرک به خداوند است.
این پرسش که آیا امام زمان علیه السلام همسر و فرزند دارد یا خیر، از جمله پرسش هایی است که در جامعه ما بسیار مطرح می شود و در کتاب ها و منابع مطالعاتی موضوع مهدویت هم پاسخ روشنی به آن داده نشده است. گروهی به استناد برخی روایات و قواعد عمومی اسلام معتقدند که امام مهدی علیه السلام ازدواج کرده است و همسر و فرزند دارد.
تعابیر متعدد و مختلف از عذاب در آیات الهی، به اقتضای فصاحت قرآن و رساندن مطلب به غایت بلاغت برای تأثیر بیشتر در نفوس مردم صورت گرفته است.
در این مقاله به دو شبهه که در مورد آیات قرآن کریم وارد کرده اند پاسخ می گوییم:
وقتی که قلب هایمان کوچک تر از غصه هایمان میشود،
وقتی نمیتوانیم اشک هایمان را پشت پلک هایمان مخفی کنیم
و بغض هایمان پشت سر هم میشکند ...
وقتی احساس میکنیم
بدبختیها بیشتر از سهم مان است
و رنج ها بیشتر از صبرمان ...
معنای یوم التغابن چیست و چرا به تغابن نام گذاری شده است؟
پاسخ اجمالی
منظور از «یوم التغابن» که در قرآن کریم آمده، روز قیامت است؛ چون در آن روز براى همه مردم کشف مى شود که در معامله اى که کرده اند، مغبون شدهاند، آن کس که با خدا معامله نکرده مى فهمد که از معامله نکردن مغبون شده، و آن کس که در معامله اش بهاى اندک دنیا به دست آورده مى فهمد که از معامله کردنش مغبون شده، پس همه مردم در آن روز مغبون خواهند بود، مگر اولیای الاهی.
یکی از زیباترین جلوه های ارتباط عاشقانه با خدا و اساسی ترین راه های سیر و سلوک ، ذکر است؛ یعنی مترنّم بودن زبان و قلب انسان به اسماء حُسنای الهی و شاداب نگه داشتن گل روح در زیرباران یاد حق.
به نیت حاجت وضو گرفته و رو به قبله با حضور قلب صد بار صلوات بفرستد و شروع در خواندن سوره نماید و حاجت خود را در سه جا به خاطر بگذارند و از خداون بخواهد یکی بعد از((امام مبین))(آیه ۱۲) و یکی بعد از ((کل فی فلک یسبحون))(آیه ۴۱) و دیگری بعد از ((سلام قولا من رب رحیم))(آیه ۵۹) و چون به آیه ((سلام قولا من رب رحیم)) رسیده سی و چهار بار یا چهارده بار آیه را تکرار کند و چون خواندن سوره تمام گردید این دعا را بخواند:
در بهشت داخل نمى شود، جز کسى که امامان را بشناسد و امامان نیز او را بشناسند .
بهشت، جایگاهی است که همه انسان ها رسیدن به آن را آرزو می کنند. همه افراد در نهاد خویش، چنین خواسته ای را دارند و اهل ایمان هم سودای دستیابی به آن عالم جاویدانِ بدونِ رنج و ناراحتی را در سر می پرورانند. آنان هم که با بصیرت و عرفان به جهان هستی می نگرند و خود را پاک و صالح احساس می کنند، برای نجات از سختی ها و تلخی ها و پرگشودن به جهان نعمت ها و لذّت ها، با خوشحالی خواستار کنار رفتن «پرده و حجاب تن» هستند. اما اینکه بهشت چگونه جایگاهی است، عوامل ورود به بهشت چیست و درجات بهشتیان چگونه است، از مجهولاتی است که دست یافتن به آن ها برای آدمی بسیار خوشایند است.
بر اساس روایات شب عید فطر همانند شب قدر یکی از پنج شبی است که خداوند متعال آنها را در بین سایر شبها برگزیده است.
در بخشی از روایت رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است:
و أمّا خِیارُهُ مِنَ اللَّیالی فَلَیالِی الجُمَعِ ولَیلَةُ النِّصفِ مِن شَعبانَ و لَیلَةُ القَدرِ و لَیلَتَا العیدِ ؛
برگزیده هاى او (خداوند) از میان شبها، شبهاى جمعه، شب نیمه شعبان، شب قدر، شب دو عید فطر و قربان هستند. [1]
راه رسیدن به رحمت بی منتهای الهی سه گام بیشتر نیست که آیات 54 و 55 سوره زمر آن را به تمام مشتاقان طی این طریق معرفی می کنند.
جزء بیستم و چهارم قرآن کریم که از آیه 32 سوره مبارکه زمر آغاز و به آیه 46 سوره مبارکه فصلت ختم می شود ، در بردارنده آموزه ها و پیام‌های روح افزای الهی است که این نوشته تعدادی از آنها را نقل می کند.
اینکه مردم برای نماز به اذان دستور داده شدهاند، علل و حکمتهای زیادی دارد، از آن جمله اینکه یادآوری برای فراموش کاران و بیداری برای غافلان باشد و کسانی را که وقت نماز را نمیدانند یا مشغول کار دیگری شدهاند، با وقت نماز آشنا گرداند.
بر اساس فتوای مراجع دیدن فیلمها و عکسهای مستهجن چه به قصد لذت و چه بدون آن، چه به جهت آموزش مسائل زناشویی و چه بدون آن، بدلیل آن که دیدن اینگونه فیلمها همیشه با نگاه شهوت انگیز همراه است، جایز نیست.
شب قدر که فرا می‌رسد بسیاری از مردم، حتی کسانی که در طول سال جز واجبات عملی دیگر انجام نداده‌اند، خود را مقید می‌سازند در مجالس مذهبی شرکت کرده و تا آخرین لحظات، حضور یابند. آنان این شب را شب برآورده شدن حاجات می‌دانند. شبی که قرار است تقدیر یک سال رقم بخورد. پس بر خود تکلیف می‌کنند تمام اعمال و مستحبات وارد شده برای این شب را به هر سختی که شده است انجام دهند. اما باید توجه داشت نگاه کمی داشتن به اعمال عبادی بسیار اشتباه است. هر کس باید قدر و اندازه خویش را شناخته و به همان میزان و با کیفیتی مطلوب به عبادت بپردازد.
و من اکثر فیه من الصلوه على ثقل الله میزانه یوم تخفف فیه الموازین (1)
هر کس در این ماه بر من زیاد صلوات بفرستد ترازوى اعمالش سنگین خواهد شد، روزى که ترازوى اعمال بسیارى از مردم سبک مى شود.
در رابطه با صلوات بر پیامبر و اهل بیتشان تاکیدات فراوانی وارد شده است. معناى صلوات دادن بر رسول خدا آن است که خدایا رحمتت را بر پیامبر و آل پیامبر نازل فرما. وقتى این رحمت بر حضرت نازل شد به دیگران هم مى رسد چون او مجراى فیض است.
سال 40 هجری قمری: ضربت خوردن حضرت علی(ع) در مسجد کوفه
عبدالرحمن بن ملجم مرادی، از گروه خوارج و از آن سه نفری بود که در مکه معظمه با هم پیمان بسته و هم سوگند شدند، که سه شخصیت مؤثر در جامعه اسلامی، یعنی امام علی بن ابی طالب(ع)، معاویه بن ابی سفیان و عمرو بن عاص را در یک شب واحد ترور کرده و آن ها را به قتل رسانند.
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ * وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ * لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ *
تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَةُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن کُلِّ أَمْرٍ * سَلَامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ * . (1)
ترجمه : ما این قرآن عظیم الشان را (که رحمت واسع و حکمت جامع است) در شب قدر نازل کردیم و چه تو را به عظمت این شب قدر آگاه تواند کرد, شب قدر (به مقام و مرتبه) از هزار ماه بهتر و بالاتر است در این شب فرشتگان و روح (جبرئیل) به اذن خدا (بر مقام ولایت نبى و امام عصر(عج) از هر فرمان (و دستور الهى و سرنوشت مقدرات خلق را) نازل مى گردانند, این شب, رحمت و سلامت و تهنیت است تا صبحگاه (شهود) ((شب قدر)) یا ((لیلة القدر)) مشهورترین نام این شب است.
مفسران درباره اینکه چرا این شب را ((شب قدر)) گفته اند و ((قدر)) به چه معناست, سه معنا را انتخاب کرده اند:
حجت الاسلام والمسلمین انصاریان به این پرسش که دلایل وجود شب قدردر ماه رمضان چیست؟ این گونه پاسخ داده است:
یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم[1] الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم » ; ای کسانی که ایمان آورده اید، روزه بر شما واجب شده است، همان گونه که در امت های پیشین بر ایشان واجب شده بود . (بقره 183)
در یکی از روزهای آخر ماه شعبان و در آستانه ماه رمضان پیامبر خدا خطبه مهمی خواندند و در آن خطبه که به شعبانیه معروف است مباحث و مسائل مهمی را مطرح فرمودند.
رسول گرامی اسلام در خطبه غراء شعبانیه درباره یکی از سنت‌های زیبا در ماه رمضان سخن گفته و بر عمل به آن حتی به اندازه یک خرما یا جرعه شربت آبی سفارش جدی می‌کنند.
اگر می‌خواهید با مفهوم دقیق تربیت دینی آشنا شوید و بدانید از کی و چگونه فرزندتان را با فلسفه روزه گرفتن و تمرین روزه‌داری آشنا کنید، حجت‌الاسلام والمسلمین نصیر عابدینی، کارشناس ارشد روانشناسی به اینگونه پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.
